Սուլամիթա Ֆրիդբերգի նամակը Սևակին «Ղողանջ Հիշատակի» գրքից

Թանկագին իմ Սատանի Ճուտ

Բոլորն աշխատանքից գնացել են, և լուռ գրում եմ քեզ, ճիշտ է, տկտկում է գրամեքենաս, բայց և այնպես՝ մի փոքր, որպես ձայն ... Այսօր մեր Մոսկովյան բոլոր ցրտերի ցուրտն է: Սառչում է ամեն ինչ՝ և մուշտակի դրսինը, և ներսինը: Մուշտակն իմ էլի նույնն է ... Ոտնաման-բեռնատարներս՝ նույնպես ...

Արդյոք ե՞րբ եմ քեզ տեսնելու: Ձմեռ և ամառ, գարուն և աշուն ... Իսկ որտե՞ղ է տարվա հինգերորդ եղանակը: Շատ կարևորը, մեր եղանակը ...

Նկատե՞լ ես դու արդյոք, որ այնտեղ, ուր ամռանը դու հանգիստ անցնում էիր ծառերի ճյուղերի տակով, հիմա գրեթե անանցանելի է: Նրանք ցրտից սառչելով կուչ են գալիս, կռանում շատ ավելի ներքև, և եթե մթնշաղին անցնես, ճանկռոտում են դեմքդ: Իսկ եթե մտասույզ ես, դա կլինի հենց Աստծո պատիժ ...

Մենք հուզմունքից թաքցնում են ձեռքներս, անհարմարությունից՝ ոտներս, ինչո՞ւ մարդիկ երբեք չեն թաքցնում դեմքերը ... միայն հուզմունքից՝ և այն էլ մի րոպեով ...

Շատ ցավալի է ... Ցավալի է, որ քեզ ներկայացրել են մրցանակի ... Նրանք, ովքեր կկարդան գիրքը, կասեն՝ ոչինչ, բա՜յց ... Իսկ ովքեր կկարողանան կարդալ և հասկանալ «քեզավարի», նրանց մրցանակներ չեն շնորհում: Եվ կրկին դու՝ ապօրինի ծնունդ, ո՞վ գիտի ...

Գիրքդ չեմ կարողանում ձեռք բերել, մեզ մոտ խանութներում այն չի եղել, իսկ բազայի մի քանի օրինակները թրցրել են, այնպես որ սպասում եմ քո «հավատարմությանը»:

Շուտով քեզ սկսելու են մեզ մոտ տպագրել, այնպես որ հատուկ ընտրիր մի ոչ մեծ շարք և ուղարկիր ... կթարգմանեն կամ Մեժելայտիսը, կամ, բոլոր դեպքերում, որևէ մեկը լավագուններից: Դա կկոչվի «Ժողովուրդների Բարեկամություն» ... Եվ դա կլինի քո առաջին երթը իմ ժանապարհներով դեպի ինձ:

Ես միշտ սիրում եմ քեզ, իսկ վերջերս քիչ մնաց խելքս թռցնեի ... Դա, երբ դու ինձ հետ խոսում էիր ստուդիայից, քո բոլորին անհասկանալի լեզվով, այն հազարավոր առավոտներից մեկն էր, երբ ես միացնում եմ ռադիոն և, այնուամենայնիվ, լինում են հեքիթներ ... Իսկ ես լսում ու լալիս էի, հետո իմ աշխատակիցներն ասացին՝ բանաստեղծությունից չեն լալիս ... Ո՞վ գիտի, ինչից են լալիս: Լաց են լինում արցունքներից – ահա այն, ահա՜ այն ձայնը, իսկ ռադիոն գրկե՞լը: Ի՞նչ է:

Քո ևս մի Նոր Տարին շնորհավոր, իմ առաջին ու վերջին:
Իմ նամակները բացահայտ կորում են, նոր հասցե ուղարկիր:

Քո՝ Ս
Դեկտեմբեր 20, 1962

ԳՈՎՔՆ ՀԱՅՐԵՆՅԱՑ...

Դու դեռ կերգես խինդ ու ծափով իմ ժողովորդ,

Դեռ կգոռաս հաղթանակի վեհ ցնծությամբ,

Մեզ հոշոտած բյուր ոսոխին նենգ ու անգութ,

Կտապալես քո դարավոր իմաստնությամբ։

Իմ տառապած, իմ տրտմաշուք հզոր երկիր,

Որ հազար վերք ու հազար խոց սրտիդ ունես,

Էլ ավելի քաղցրաբարբառ հիմնդ երգիր,

Որ հեռավոր օտարական քո բյուր որդոց տուն ընդունես։

Քո փրկության,ազատության,խոսքիդ համար,

Քո կրոնիդ,եկեղեցուդ,կամ հաղթական գովասանքի,

Առյուծ տղերքն են զոհ դարձել հանուն Աստծո ու հավատքի,

Մեր ապագա կյանքով լեցուն մանկանց համար։

Իմ ողբ տեսած,իմ սուգ տեսած կանգուն երկիր,

Որ եղեռնի կարմիր գետն էլ քեզ չջնջեց,

Քո հաղթական ու զիլ ձայնող հիմնդ երգիր

Որը բազում մեռնող հայի շուրթին ննջեց

օրորոցյան երգի նման…

…ու դեռ կերգես խինդ ու ծափով իմ ժողովորդ,

Դեռ կգոռաս հաղթանակի վեհ ցնծությամբ,

Մեզ հոշոտած բյուր ոսոխին նենգ ու անգութ,

Կտապալես քո դարավոր իմաստնությամբ։

հեղինակ՝ Սևակ Բայրամյան